Suốt thời gian dài, đặc sản Hà Nam đã để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người dân khắp cả nước. Khi đến thăm Hà Nam, du khách không chỉ được trải nghiệm vẻ đẹp tự nhiên tươi mới, mà còn có cơ hội thưởng thức những món ăn đặc sản có ý nghĩa đặc biệt.
Không chỉ nổi tiếng với những danh lam thắng cảnh, thành phố Phủ Lý còn thu hút du khách bởi đa dạng món ngon đặc sản Hà Nam. Cách Hà Nội chỉ một giờ đi xe, thực khách sẽ được thưởng thức những đặc sản hấp dẫn như bánh cuốn Phủ Lý nổi tiếng, cá đối Tam Chúc tươi ngon, hay bún cá rô đồng với nước dùng hương vị tuyệt vời. Cùng Okela khám phá nhé!
1. Cá kho làng Vũ Đại – Đặc sản Hà Nam
Cá kho làng Vũ Đại được biết đến với nhiều tên gọi khác nhau như cá kho Đại Hoàng, cá kho Hà Nam hay cá kho Nhân Hậu. Dù được gọi bằng tên nào, mỗi cái tên đều thể hiện đặc điểm riêng không thể lẫn vào đâu được của món ăn đặc biệt này.
Cá kho Vũ Đại nổi tiếng là một đặc sản Hà Nam, đặc biệt được yêu thích bởi nguyên liệu chất lượng và quá trình chế biến tinh tế. Để có được một nồi cá kho ngon, người dân phải chọn những con cá trắm đen nặng từ 4-6 kg trở lên, nuôi hoặc mua về từ nguồn cá tự nhiên để kho cá. Ngoài cá tươi ướp muối, nồi kho còn được bổ sung thịt ba chỉ và các loại gia vị đồng quê đặc trưng khác.
Nồi cá kho “đạt chuẩn” phải có cấu trúc không quá khô cũng không quá ướt. Màu sắc của nó phải thu hút, không quá nâu mà vẫn bắt mắt, cá không còn mùi tanh mà thay vào đó là hương vị đậm đà của cá béo ngậy lan tỏa. Khi thưởng thức, thịt cá mềm mịn, ngậy ngon, từng miếng thịt nêm nếm hòa quyện trong khẩu vị. Ăn cá kho cùng cơm nóng chắc chắn sẽ mang đến cho bạn hương vị tuyệt vời.
Hà Nam không chỉ nổi tiếng với vùng đất màu mỡ tạo ra gạo ngon, mà còn được biết đến với một loại mắm đặc trưng, mang hương vị độc đáo: mắm cáy. Mắm này có hương thơm cay, vị đặc trưng, thường được sản xuất từ cáy, một loại cá phổ biến sống nhiều ở các khu vực nước lợ như Bình Lục, Kim Bảng, Thanh Liêm… Tuy nhiên, nghề làm mắm cáy phát triển mạnh nhất tại huyện Bình Lục.
Mắm cáy sau khi hoàn thành có màu sắc rực rỡ, giống như cánh gián, mang hương thơm bùi của giềng, vị mặn mòi của muối và hậu vị cay nồng từ gừng… Đây là một nguyên liệu rất phù hợp để chấm hoặc chế biến các món ăn khác, tạo ra sự hấp dẫn đặc biệt cho bữa ăn. Đây là món đặc sản Hà Nam vô cùng nổi tiếng mà bạn nên thử một lần khi đến đây.
3. Bánh cuốn Phủ Lý – Đặc sản Hà Nam vô cùng nổi tiếng
Khi nói đến đặc sản Hà Nam, không thể bỏ qua bánh cuốn Phủ Lý. Như những loại bánh cuốn khác, bánh ở đây được làm từ gạo tẻ, nhưng đặc biệt là phải sử dụng loại gạo tám xoan, loại gạo ngon nhất và có chất lượng tốt nhất.
Gạo tám xoan sau khi được ngâm trong nước từ 3-4 tiếng sẽ được xay thành bột nước, sau đó trải trên nồi hấp để tạo thành lớp bánh mỏng. Bánh cuốn Phủ Lý thường ngon nhất khi ăn nóng ngay lúc vừa chế biến, được rưới thêm vài lát hành phi thơm phức và một ít mỡ để tăng thêm hương vị béo ngậy cho bánh.
4. Bánh đa Kiện Khê
Bánh đa Kiện Khê trở thành một món ăn vặt được nhiều người yêu thích vì hương vị thơm ngon, sự giòn tan và đậm đà hơn so với bánh ở nơi khác. Quá trình chế biến để tạo ra những chiếc bánh đa đặc biệt đòi hỏi sự công phu từ việc lựa chọn gạo cho đến việc thêm các nguyên liệu như vừng, lạc, dừa…
Trong vài năm gần đây, bánh đa Kiện Khê không chỉ được các cửa hàng trong tỉnh đặt hàng mà còn thu hút sự quan tâm từ khách hàng ở xa như Hà Nội, Ninh Bình, Phú Thọ, Thái Nguyên, Yên Bái, Hải Phòng… Họ đã dành thời gian và công sức để đến đây bằng ô tô để có thể sở hữu những chiếc bánh này.
5. Bún Tái Kênh – Đặc sản Hà Nam để lại ấn tượng cho du khách
Để tạo ra những sợi bún trắng, mềm mịn, thơm ngon, người dân ở làng Tái Kênh phải trải qua nhiều công đoạn phức tạp. Từ việc lựa chọn nguyên liệu làm bún, ngâm gạo, xay gạo, nhào nặn bột đến quá trình luộc, giã… mọi bước đều tuân theo phương pháp truyền thống được lưu giữ từ lâu. Chính vì điều này, loại bún đặc biệt này đã trở thành biểu tượng ẩm thực của Hà Nam, gây ấn tượng sâu sắc với khách du lịch cũng như người dân địa phương.
Bún Tái Kênh linh hoạt, có thể được áp dụng trong nhiều món đặc sản Hà Nam. Người dân thường kết hợp bún với nước dùng hoặc sử dụng làm phần cơ bản cho các bữa ăn hàng ngày, tạo nên sự đa dạng và ngon miệng cho bữa ăn.
6. Bún cá rô đồng
Trong danh sách những món ngon tiêu biểu của Phủ Lý, Hà Nam, không thể không nhắc đến món bún cá rô đồng. Đặc trưng của món ăn này chính là hương vị đặc biệt của nước dùng ninh từ xương cá rô, không thể nhầm lẫn với bất kỳ loại nước dùng nào khác. Bên cạnh đó, việc kết hợp bún và cá rô cùng với rau cải, rau thơm cũng đóng vai trò quan trọng. Rau cải được lựa chọn phải là loại cải ngọt hoặc cải canh để tạo sự cân bằng với độ béo ngậy của thịt cá rô.
7. Vọc Long Tửu – Đặc sản Hà Nam
Nếu bạn yêu thích khám phá những loại rượu truyền thống, thì Vọc Long Tửu là một lựa chọn không thể bỏ qua. Làng Vọc đã truyền tụng công thức chưng cất rượu độc đáo này qua nhiều thế hệ. Điều đặc biệt của loại rượu này là việc sử dụng gạo đặc sản ngon kết hợp với một loại men chứa 36 loại thảo dược Bắc.
Quá trình ủ men mất từ 2 – 3 ngày để men dậy đủ trước khi có thể tiến hành chưng cất. Cơm dùng để nấu rượu phải chín đúng mức, không quá khô cũng không quá nhão, được đánh tơi để nguội trước khi rắc men. Sau đó, cơm được đặt trong vò sành để ủ suốt 48 tiếng, và chỉ sau khi thấy có vẻ ẩm ướt mới được đổ nước, sau 2 đêm thì mới bắt đầu quá trình nấu rượu.
8. Hồng không hạt Nhân Hậu
Quả hồng Nhân Hậu có vỏ mịn màng, căng tròn và khi chín, chuyển từ màu đỏ tươi sang màu đỏ thẫm. Điểm đặc biệt của loại hồng này so với những giống hồng khác là không có hạt. Những hạt này trong quá trình phát triển đã thoái hóa, trở nên mềm mịn giống như thạch.
Hồng Nhân Hậu không chỉ ngon miệng mà còn mang nhiều lợi ích cho sức khỏe. Nó có tác động tích cực đến hệ tiêu hóa, giúp ngăn ngừa bệnh tim mạch, ung thư và chống lão hóa. Hơn nữa, quả này cũng giàu vitamin A, vitamin C, rất tốt cho làn da. Nếu có dịp đến Hà Nam, không nên bỏ lỡ việc mang về loại quả này làm quà, không chỉ ngon mà còn có lợi ích sức khỏe đáng giá.
9. Quýt Lý Nhân – Đặc sản Hà Nam vô cùng thơm ngọt
Quýt Lý Nhân có hình dạng một chút dẹt, với vỏ mỏng chuyển từ màu xanh chín sang màu vàng rực rỡ. Điểm đặc biệt của loại quýt này là mùi thơm không quá nồng, nhưng lại rất dễ chịu và ngọt ngào. Khi thơm, nó mang đến cảm giác thư giãn, tương tự như khi bạn ngửi mùi của tinh dầu.
Khi thưởng thức, quýt Lý Nhân có vị ngọt tự nhiên, thơm đặc trưng mà khó quên. Ngay cả những người không có kinh nghiệm về ẩm thực cũng có thể cảm nhận được sự khác biệt và chất lượng xuất sắc hơn so với các loại quýt khác. Vì vị ngon độc đáo như vậy, quýt Lý Nhân đã trở thành đặc sản Hà Nam vô cùng nổi tiếng, được xuất khẩu ra thị trường quốc tế như Liên Xô và nhiều nước ở khu vực Đông Âu.
10. Chuối ngự Đại Hoàng
Chuối ngự Đại Hoàng, hay còn được biết đến với tên gọi chuối “Tiến Vua” trong truyền thuyết dân gian. Loại chuối này có vỏ màu vàng rực, cuống xanh tươi, và quả đều đặn, tăm tắp, tạo nên một hình ảnh rất đẹp mắt. Để trồng loại chuối Đại Hoàng này, người ta cần chọn đất kỹ, chỉ có thể trồng ở dải đất ven sông Châu Giang qua một số xã của huyện Lý Nhân. Việc chăm sóc và trồng loại chuối này đòi hỏi rất nhiều công sức.
Chuối ngự Đại Hoàng có giá trị dinh dưỡng cao, chứa nhiều kali, axit amin, 11 loại khoáng chất và 6 loại vitamin. Vì thế, việc thường xuyên ăn chuối ngự sẽ cung cấp năng lượng cho cơ thể. Quả chuối nhỏ, với vỏ vàng sáng, nếu được xếp đều đặn trên một nải, vẫn giữ được hương vị ngọt ngào và thơm phức suốt cả tuần.
11. Cá đối Tam Chúc – Đặc sản Hà Nam
Một trong những đặc sản Hà Nam nổi bật nhất phải kể đến là món cá đối Tam Chúc. Hồ Tam Chúc được biết đến là một trong những hồ nước ngọt tự nhiên có diện tích rộng nhất ở Việt Nam, tạo điều kiện cho sự sống của nhiều loại thủy sản quý hiếm.
Cá đối có thịt vừa béo vừa ngọt, làm cho loài cá này trở thành một món ăn được ưa chuộng. Cá đối thường được chế biến thành nhiều món ăn đa dạng như cá đối om dưa, cá đối nướng, cháo cá đối, hay cá đối nấu riêu… Tất cả đều hấp dẫn và đáng để thưởng thức.
12. Bánh đa nem làng Chều
Bánh đa nem từ làng Chều, Hà Nam, là một món ăn vô cùng nổi tiếng. Nó không chỉ nổi bật với hương vị thơm ngon đặc trưng mà còn mang trong đó giá trị truyền thống với hơn 700 năm lịch sử của ngôi làng này. Đặc biệt, bánh đa ở đây được sản xuất hoàn toàn từ nguyên liệu tự nhiên, không chứa bất kỳ hóa chất độc hại nào.
Gạo tẻ, thường là gạo Khang Dân, là nguyên liệu chính tạo nên hương vị đặc biệt cho những chiếc bánh thơm ngon này. Quá trình chế biến từ việc chuẩn bị bột bánh, tráng bánh đến quá trình phơi khá tinh tế, đòi hỏi sự tận tâm và kỹ thuật cao nên bánh đa nem làng Chều đã thu hút sự yêu thích và tin dùng không chỉ từ cộng đồng dân cư bản địa mà còn từ những người ngoại đạo.
13. Bánh chưng làng Đầm – Đặc sản Hà Nam
Làng Đầm nằm trong danh sách 5 làng nghề gói bánh chưng nổi tiếng ở miền Bắc, với truyền thống làm bánh chưng đã tồn tại hàng trăm năm. Đây là một trong những đặc sản Hà Nam, một sự kết hợp tuyệt vời giữa đỗ xanh, gạo nếp và thịt lợn đậm đà, mang một hương vị dân dã nhưng không quá ngấy.
Điều đặc biệt là bánh chưng ở làng Đầm không sử dụng nước giếng để nấu, mà thay vào đó, người làm bánh phải sử dụng nước mưa. Ngoài ra, nồi luộc cũng phải là loại nồi bằng tôn để tạo ra những chiếc bánh chưng ngon nhất.
Đặc sản Hà Nam rực rỡ với những hương vị không thể bỏ qua. Những chiếc bánh đa nem thơm ngon từ làng Chều, hương vị đậm đà của cá đối Tam Chúc, hay cảm giác thư giãn với một miếng bánh chưng làng Đầm… Đây chỉ là những món ăn đặc trưng nhất trong danh sách đa dạng và hấp dẫn, khiến bạn không thể bỏ qua cơ hội thưởng thức khi ghé thăm vùng đất này.